پایه موفقیت هر فردی، به نحوه تربیت و آموزش او در دوران کودکی بازمیگردد. در واقع دوران کودکی، یکی از دوران بسیار حساس زندگی افراد جهت شکلگیری شخصیت نهایی او محسوب میشود. از این رو بسیاری از روانشناسان نیز بر نحوه آموزش صحیح کودک و تربیت درست او در این دوران تاکید بسیار کردهاند. از منظر روانشناسان، نکات متعددی جهت آموزش به کودک وجود دارد که توجه به آنها میتواند، باعث موفقیت او در همان دوران کودکی و بعد از آن شود. ما در اینجا به برخی از نکات مهم اشاره کردهایم.
استقلال
ممکن است ایدهای وحشتناک به نظر برسد، اما دادن آزادی کنترل بر انتخابهای فرزندتان در واقع میتواند چیز خوبی باشد. کاری که والدین میتوانند انجام دهند این است: به جای اینکه قوانین سختگیرانهای را در مورد مواردی مانند استفاده از فناوری اعمال کنند، به فرزندان خود کمک کنند تا حد و مرزهای خود را ایجاد کنند. هدف این است که آنها متوجه شوند که چرا زمان نمایش آنها باید محدود باشد. هرچه بیشتر با آنها تصمیم بگیرید، برخلاف تصمیم آنها، بیشتر تمایل دارند به راهنمایی شما گوش دهند.
شایستگی
به چیزی فکر کنید که در آن مهارت دارید، مانند پختن یک غذای خوشمزه یا پارک موازی در یک فضای تنگ. شایستگی احساس خوبی دارد، اینطور نیست؟ این احساس در کنار توانایی شما برای رسیدن به موفقیت در زندگی رشد میکند. پس این ویژگی را در فرزندانتان تقئیت کنید.
متاسفانه، لذت پیشرفت امروزه در بین بچهها کمرنگ شده است. اغلب اوقات به بچهها این پیام داده میشود که در کاری که انجام میدهند صلاحیت ندارند. برای مثال، آزمونهای استاندارد سهم عمدهای در این مشکل دارند، زیرا این واقعیت را در نظر نمیگیرند که کودکان مختلف دارای متغیرهای رشد متفاوتی هستند.
اگر کودکی در مدرسه خوب عمل نمیکند و حمایت فردی لازم را دریافت نمیکند، ممکن است به این باور برسد که دستیابی به شایستگی غیرممکن است. بنابراین دست از تلاش میکشد. در غیاب شایستگی در کلاس، بچهها برای تجربه احساس رشد و تکامل به راههای بالقوه ناسالم روی میآورند.
شرکتهایی که بازیها، اپلیکیشنها و دیگر عوامل حواسپرتی را ایجاد میکنند، با فروش راهحلهای آماده، این خلا را پر میکنند. پس کارهایی که والدین میتوانند انجام دهند این است: از فعالیتهای تحصیلی یا ورزشی ساختاریافته و همچنین فشارها و انتظارات پیرامون آنها سهل انگاری کنند.
با فرزندتان در مورد کاری که از انجام دادن آن لذت میبرد بحث کنید و او را تشویق کنید تا آن را به گونهای دنبال کند که بتواند به سطحی از شایستگی دست یابد. به عنوان نمونه اگر کودک شما به موبایل و دنیای فناوری وابستگی زیادی دارد، گاه به جای آنکه او را کاملا از موبایل دور کنید، انجام کارهای شایسته مانند پرداخت قبض موبایل را به او یاد دهید.
از این طریق، کودک شما حتما احساس شایستگی خواهد کرد. البته لازم نیست تمام کارها را کودک انجام دهد، میتوانید در هنگام خرید قسطی وسایلی مانند فرش، او را با خود همراه کنید و وانمود کنید که بخشی از کارها توسط کودک انجام شده است. از این طریق کودک شما حتما احساس شایسته بودن خواهد کرد.
ارتباط
مانند بزرگسالان، کودکان نیز میخواهند برای دیگران مهم باشند یا حداقل این احساس را داشته باشند و بالعکس. فرصت ارضای این نیاز (و در عین حال توسعه مهارتهای اجتماعی) حول فرصتهایی برای بازی با دیگران میچرخد.
با این حال، در دنیای امروز، ماهیت بازی به سرعت در حال تغییر است. طبق نظرسنجی از والدین در مقاله آتلانتیک، در حالی که نسلهای قبلی اجازه داشتند بعد از مدرسه بازی کنند و پیوندهای اجتماعی نزدیکی ایجاد کنند، امروزه بسیاری از کودکان توسط والدینی بزرگ میشوند که بازی در فضای باز را محدود میکنند.
این نویسنده خاطرنشان کرده است: “بیش از ۵۰ سال است که زمان بازی رایگان کودکان به طور مداوم در حال کاهش بوده است و از تبدیل شدن آنها به بزرگسالانی با اعتماد به نفس جلوگیری میکند.” متاسفانه، این مارپیچ رو به پایین برای بسیاری از بچهها چارهای جز ماندن در خانه، شرکت در برنامههای ساختاریافته یا تکیه بر فناوری برای ارتباط با دیگران باقی نمیگذارد.
کارهایی که والدین می توانند انجام دهند: به فرزندان خود وقت آزاد بیشتری بدهید تا با افراد هم سن و سال خود تعاملات حضوری داشته باشند. این به آنها کمک میکند تا ارتباطاتی را که در غیر این صورت ممکن است به صورت آنلاین یا از طریق رسانههای اجتماعی جستجو کنند، پیدا کنند.
بر نقاط قوت کودکان خود تمرکز کنید
مگنوس کارلسن، اعجوبه شطرنج نروژی، توانایی منحصربهفردی را در حل معماها و ساختارهای پیشرفته لگو در سنین بسیار پایین نشان داد. پدر کارلسن فکر کرد که این مهارتها میتواند در بازی شطرنج کارساز باشد و در نتیجه او را به بازی معرفی کرد.
سرانجام کارلسن آنقدر در شطرنج مهارت نشان داد که والدینش او را به مسابقات شطرنج بردند. آنها مجموعهای واضح از مهارتهای مرتبط را در پسرشان مشاهده کردند و سپس او را تشویق کردند تا فعالیتی را انجام دهد که با نقاط قوت او سازگار است.
هر کودکی در برخی از زمینهها، با مهارتهای خاصی نسبت به سایر کودکان متولد میشود. کودک شما ممکن است دارای نقاط قوت متفاوتی باشد، مانند توانایی تفکر انتزاعی و چند بعدی. یا شاید آنها در ریاضیات استعداد دارند و میتوانند مسائل را به طور منطقی تجزیه و تحلیل کنند یا مسائل را به طور علمی بررسی کنند. پس توجه به این ویژگیها میتواند در موفقیت کودکتان تاثیرگذار باشد و به او در پیدا کردن شغل آینده کمک کند.
سختکوشی را به فرزندان خود یاد دهید
بیل گیتس، یکی از بنیانگذاران مایکروسافت، در یک پست وبلاگی در سال ۲۰۲۰ که اخلاق کاری پدرش را توصیف میکرد، نوشت: «او یکی از سختکوشترین و محترمترین وکلای سیاتل و همچنین یک رهبر مدنی مهم در منطقه ما بود. […]. او در یادگیری عاقل و جدی بود.»
پدر گیتس به بچههایش یاد داد که باید برای کسب افتخارات کار کنند. بنابراین به فرزندان خود نشان دهید که سخت کوشی نتیجه میدهد، هیچ چیز به سادگی «داده نمیشود» و میانبرها به آنها کمک نمیکند تا به اهدافشان برسند.
سخن نهایی
مجموعه بسیار متنوعی از راهکارها برای آموزش موفقیت به کودکان وجود دارد. با این حال توجه به برخی از موارد مهمتر نیز میتواند نقش مهمی در موفقیت کودک شما در دوران کودکی و بعد از آن داشته باشد. از این رو در این نوشته، تنها به تعداد محدود و مهمی از این موارد اشاره شد.