راش پوشک چیست؟
راش پوشک یک بیماری پوستی شایع است که در نوزادان دیده می‌شود، اگرچه بزرگسالانی که از پوشک استفاده می‌کنند نیز ممکن است به آن مبتلا شوند. بیش از نیمی از نوزادان به راش پوشک مبتلا می‌شوند، بیشتر اوقات بین سنین ۴ تا ۱۵ ماهگی. با این حال، راش می‌تواند در هر سنی که نوزاد پوشک پوشیده باشد ظاهر شود، معمولاً از بدو تولد تا ۳ سالگی. بهترین درمان برای راش پوشک نوزاد شما این است که پوست را تا حد امکان تمیز و خشک نگه دارید. برای آشنایی بیشتر با انتخاب مناسب‌ترین پوشک و سایز مناسب آن برای نوزاد خود، پیشنهاد می‌کنیم مقالات راهنمای خرید پوشک بچه و جدول سایز بندی پوشک بچه را مطالعه کنید.
چگونه اتفاق می‌افتد؟
راش پوشک ممکن است زمانی رخ دهد که:
- پوشک خیس یا کثیف را خیلی طولانی روی کودک بگذارید.
- پوست نوزادتان به خود پوشک مالیده شود یا ساییده شود.
- نوزادتان عفونت قارچی بگیرد.
- نوزادتان عفونت باکتریایی بگیرد.
- نوزادتان به پوشک یا به صابون، شوینده یا دستمال مرطوب کودک حساسیت داشته باشد.
راش پوشک در مقابل عفونت قارچی
راش پوشک می‌تواند ناشی از عفونت قارچی باشد، اما این دو بیماری از نظر ظاهری متفاوت هستند. معمولاً راش پوشک به صورت یک لکه قرمز بزرگ روی باسن نوزاد ظاهر می‌شود. با این حال، عفونت قارچی به صورت چندین نقطه کوچک در چین‌های پوست نوزاد در اطراف کشاله ران، پاها و اندام تناسلی ظاهر می‌شود.
راش پوشک با استفاده از کرم پوشک برطرف می‌شود. اما عفونت قارچی به کرم ضد قارچ مخصوص نیاز دارد و ممکن است چند هفته طول بکشد تا برطرف شود.
راش پوشک چقدر طول می‌کشد؟
اگر به درستی درمان شود، راش پوشک باید ظرف ۳ روز بهبود یابد. اگر در آن زمان بهتر نشد، ممکن است نوزاد شما عفونت قارچی داشته باشد. برای اطمینان با پزشک خود مشورت کنید.
علل راش پوشک
شایع‌ترین علت راش پوشک پوشیدن پوشک کثیف برای مدت طولانی است، اگرچه آلرژی یا عفونت نیز ممکن است مقصر باشد. دیگر علل احتمالی عبارتند از:
- راش گرمایی ناشی از هوای گرم یا پوشاندن بیش از حد نوزاد
- حساسیت غذایی که ممکن است باعث علائم دیگری مانند کهیر یا خس خس سینه نیز شود
نوزادان بیشتر در موارد زیر به راش پوشک مبتلا می‌شوند:
- بزرگ‌تر شدن، به ویژه بین ۹ تا ۱۲ ماهگی
- خوابیدن با پوشک کثیف
- اسهال داشتن
- شروع خوردن غذاهای جامد
- مصرف آنتی‌بیوتیک یا اگر آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنید و به نوزاد شیر می‌دهید
علائم راش پوشک
علائم راش پوشک عبارتند از:
- پوست قرمز و تحریک شده در باسن یا ناحیه تناسلی
- پوست روشن‌تر در نواحی آسیب دیده (برای نوزادانی که پوست قهوه‌ای یا سیاه دارند)
- خارش پوست یا زخم در ناحیه پوشک
- بیش از حد معمول غر زدن و گریه نوزاد در هنگام تعویض پوشک
خونریزی راش پوشک
اگر راش پوشک نوزادتان خونریزی می‌کند یا زخم‌های پوسته‌دار دارد، با پزشک اطفال خود تماس بگیرید.
تاول‌های راش پوشک
اگر راش تاول زده یا چرک می‌کند، ظرف ۲۴ ساعت با پزشک تماس بگیرید.
انواع راش پوشک
راش پوشک انواع مختلفی دارد. در ادامه به بررسی دقیق‌تر هر یک از این انواع می‌پردازیم:
درماتیت تماسی تحریکی
شایع‌ترین نوع راش پوشک، درماتیت تماسی تحریکی است. این نوع راش زمانی رخ می‌دهد که چیزی در پوشک یا حتی خود پوشک پوست نوزاد را تحریک کند.
این نوع درماتیت معمولا زمانی که نوزاد برای مدت طولانی در پوشک خیس یا کثیف بماند، بدتر می‌شود.
درماتیت تماسی تحریکی می‌تواند باعث ایجاد برآمدگی‌ها یا لکه‌های قرمز در ناحیه پوشک شود. اگر شدت آن افزایش یابد، ممکن است جوش‌هایی نیز ایجاد شود که می‌توانند ترک خورده و خونریزی کنند. زخم‌های باز، ورود قارچ‌ها و باکتری‌ها به پوست را آسان‌تر کرده و خطر عفونت ثانویه را افزایش می‌دهند.
تعویض مکرر پوشک نوزاد و استفاده از کرم راش پوشک تا زمان بهبودی راش می‌تواند به درمان درماتیت تماسی تحریکی کمک کند.
عفونت‌های کاندیدا یا قارچی
گروهی از قارچ‌ها به نام کاندیدا به طور طبیعی در پوست و ناحیه پوشک زندگی می‌کنند. با این حال، زمانی که بیش از حد رشد کنند، می‌توانند باعث راش پوشک دردناکی به نام کاندیدیازیس یا عفونت قارچی شوند.
این راش ممکن است قرمز و ملتهب باشد و ممکن است شامل تاول‌های پر از مایع سفید یا لکه‌های متورم با لایه بیرونی سفید و پوسته پوسته باشد.
گاهی اوقات، کودک پس از راش پوشک شدید که ترک خورده و خونریزی کرده است، به عفونت قارچی مبتلا می‌شود.
استفاده از کرم راش پوشک می‌تواند به درمان برخی از راش های ناشی از عفونت قارچی کمک کند. همچنین مهم است که ناحیه را تمیز و خشک نگه دارید.
اگر علائم بدتر شد یا ظرف چند روز بهبود نیافت، ممکن است پزشک استفاده از کرم ضد قارچ را توصیه کند.
اگزما
اگزما می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های دردناک در اطراف ناحیه پوشک شود. والدین یا مراقب ممکن است متوجه شوند که پوست بسیار خشک و تحریک شده به نظر می‌رسد. ممکن است لکه‌های قرمز یا نواحی سخت و پوسته پوسته‌ای از پوست وجود داشته باشد.
بسیاری از نوزادان مبتلا به اگزما همچنین آن را در سایر نواحی بدن خواهند داشت. این نادر است که فقط در ناحیه پوشک و هیچ جای دیگری رخ دهد.
مرطوب کردن ناحیه می‌تواند به تسکین اگزما کمک کند، اما همچنین می‌تواند ناحیه پوشک را مرطوب نگه دارد و خطر انواع دیگر راش پوشک را افزایش دهد. بنابراین، بسته به شدت اگزما، پزشک ممکن است کرم استروئیدی یا درمان دیگری را توصیه کند.
عفونت‌های باکتریایی پوست
عفونت‌های باکتریایی ناحیه پوشک می‌توانند باعث قرمزی، تورم و التهاب پوست شوند.
بدون درمان، این عفونت‌ها می‌توانند به سایر نواحی بدن سرایت کنند و تهدیدکننده زندگی شوند.
نوزادان مبتلا به عفونت‌های باکتریایی ممکن است تب کنند یا بیمار به نظر برسند. با این حال، برخی ممکن است هیچ علامت دیگری به جز راش پوشک نشان ندهند.
در بیشتر موارد، پزشک آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. از آنجایی که عفونت‌های باکتریایی می‌توانند در صورت شدید شدن راش پوشک و ایجاد زخم‌های باز وارد بدن شوند، پیشگیری از راش پوشک همچنین می‌تواند از عفونت‌های ثانویه جلوگیری کند.
بین‌چین
بین‌چین نوعی بیماری التهابی پوست است که در چین‌های پوست و مکان‌های گرم و مرطوب، مانند چین‌های ران یا باسن نوزاد، شدیدتر است.
بین‌چین گاهی اوقات به عفونت‌های ثانویه قارچی یا باکتریایی مبتلا می‌شود که نیاز به درمان اضافی دارند. نوزادانی که راش پوشک بین‌چین دارند ممکن است در بزرگسالی نیز به راش های التهابی دیگر مبتلا شوند.
در بیشتر موارد، می‌توان با حذف منبع تحریک، بین‌چین را مدیریت کرد. برای نوزادان، این معمولاً به معنای تعویض مکرر پوشک است.
راش پوشک پسوریازیس
راش پوشک پسوریازیس نوعی پسوریازیس است. پسوریازیس یک بیماری مزمن پوستی است که باعث می‌شود بدن به سلول‌های سالم حمله کند و منجر به ایجاد لکه‌های ضخیم و پوسته پوسته‌ای از پوست شود.
این پوسته‌ها ممکن است خارش داشته باشند و اغلب به رنگ صورتی یا خاکستری به نظر می‌رسند. کودکان همچنین ممکن است لکه‌های پسوریازیس را در سایر نقاط بدن، به ویژه پوست سر، داشته باشند.
پسوریازیس با درمان راش پوشک بهبود نمی‌یابد. با این حال، برخی افراد ممکن است متوجه شوند که برخی از محرک‌ها، مانند پوشک خیس، می‌توانند باعث شعله‌ور شدن پسوریازیس شوند. بنابراین، جلوگیری از ایجاد راش پوشک زمانی که نوزاد به پسوریازیس مبتلا است همچنان مهم است.
روش‌های درمانی متعددی می‌توانند به درمان پسوریازیس کمک کنند، از جمله کرم‌های استروئیدی و داروهای تجویزی. برخی افراد همچنین ممکن است از نور درمانی تسکین پیدا کنند.
درمان‌های راش پوشک
اولین و بهترین کار این است که باسن نوزادتان را تمیز و خشک نگه دارید. مراحل زیر را هنگام تعویض پوشک نوزادتان دنبال کنید:
- ناحیه پوشک را با آب گرم بشویید و آن را خشک کنید (مال ندهید).
- فقط در صورتی از صابون استفاده کنید که مدفوع به راحتی پاک نشود.
- اگر ناحیه خیلی دردناک است، برای شستشو بدون مالیدن پوست دردناک از یک بطری اسپری استفاده کنید.
- در صورت امکان، اجازه دهید باسن نوزادتان در هوا خشک شود یا از حوله استفاده کنید. از پودر تالک استفاده نکنید، زیرا اگر نوزادتان آن را تنفس کند، می‌تواند مضر باشد.
- کرم یا پماد پوشک را اعمال کنید.
- پوشک نوزاد را دوباره ببندید.
کرم راش پوشک
کرم‌ها یک سد روی پوست نوزاد شما ایجاد می‌کنند و از تماس ادرار و مدفوع با آن و آسیب رساندن به آن جلوگیری می‌کنند. کرم‌ها تمایل دارند روغن کمتری نسبت به پمادها داشته باشند و بنابراین به راحتی پخش می‌شوند.
اکثر کرم‌های راش پوشک حاوی اکسید روی هستند که یک لایه ضد آب روی پوست ایجاد می‌کند. اکسید روی همچنین بهبودی پوست را تسریع می‌کند.
از کرم‌های استروئیدی (هیدروکورتیزون) که در داروخانه پیدا می‌کنید، مگر اینکه پزشک به شما بگوید از آن استفاده کنید، خودداری کنید. اگر از آنها به روش صحیح استفاده نکنید، می‌توانند باسن نوزادتان را بیشتر تحریک کنند.
پماد راش پوشک
پمادهای راش پوشک تمایل دارند سنگین‌تر باشند و روغن بیشتری نسبت به کرم‌های راش پوشک داشته باشند. آنها کمتر از کرم‌ها پخش می‌شوند اما سد قوی‌تری در برابر عوامل تحریک‌کننده هستند. اما اجازه نمی‌دهند هوا از پوست عبور کند.
ژله نفتی سفید (پترولاتوم) می‌تواند یک پماد راش پوشک مؤثر باشد. بسیاری از محصولات مراقبت از پوست دارویی به صورت پماد هستند.
درمان‌های تجویزی
اگر مراقبت‌های خانگی نتیجه نداد، ممکن است پزشک اطفال شما توصیه کند:
- کرم ضد قارچ اگر نوزاد شما عفونت قارچی دارد
- آنتی‌بیوتیک‌های موضعی یا خوراکی اگر نوزاد شما عفونت باکتریایی دارد
- کرم استروئیدی ملایم برای کمک به بهبود پوست
درمان‌های خانگی برای راش پوشک
برخی افراد به جای یا همراه با درمان‌های تجاری، درمان‌های خانگی را برای راش پوشک امتحان می‌کنند. اما همه آنها مؤثر نیستند و برخی می‌توانند مشکل را بدتر کنند. بهترین کار این است که قبل از امتحان کردن یک درمان خانگی با پزشک اطفال خود مشورت کنید.
شیر مادر برای راش پوشک
مالیدن شیر مادر به باسن نوزادتان بی‌خطر است، اما هنوز مشخص نیست که چقدر مؤثر است. یک مطالعه نشان داد که به خوبی پماد هیدروکورتیزون ملایم عمل می‌کند. اما تحقیقات دیگر نشان داد که کرمی که حاوی اکسید روی است بهتر عمل می‌کند.
نشاسته ذرت برای راش پوشک
از استفاده از نشاسته ذرت روی راش پوشک خودداری کنید. می‌تواند پوست را تحریک کرده و حتی آن را آلوده کند. همچنین بی‌تأثیر است زیرا در واقع رطوبت را نگه می‌دارد.
روغن نارگیل برای راش پوشک
در حالی که هیچ مدرک علمی وجود ندارد که روغن نارگیل برای راش پوشک مؤثر باشد، اما یک مرطوب‌کننده ملایم و طبیعی است.
اما ممکن است مرطوب‌کننده برای برطرف کردن راش پوشک کافی نباشد. اگر به سرعت بهبودی را مشاهده نکردید، محصولات راش پوشک مبتنی بر پترولاتوم یا اکسید روی را امتحان کنید.
فندق افسون برای راش پوشک
یک مطالعه نشان داد که پمادی که با گیاه فندق افسون ساخته شده است به پاک کردن راش پوشک کمک می‌کند. اما هرگز فندق افسون تقطیر شده را مستقیماً روی نواحی راش زده نشود. این ماده آنقدر اسیدی است که می‌تواند پوست نوزاد شما را تحریک کند.
حمام جوش شیرین برای راش پوشک
اگر باسن نوزادتان بسیار خام است، آن را به مدت ۱۰ دقیقه در مخلوطی از آب گرم و ۲ قاشق غذاخوری جوش شیرین خیس کنید. این کار را سه بار در روز انجام دهید و یک پماد ضد قارچ استفاده کنید. اما جوش شیرین یا محصولات حاوی آن را مستقیماً روی راش نزنید.
عوارض راش پوشک
دو عارضه اصلی راش پوشک عبارتند از:
تغییر رنگ پوست: در نوزادانی با پوست تیره، راش پوشک ممکن است باعث شود ناحیه آسیب دیده روشن‌تر از پوست اطراف آن به نظر برسد. این معمولاً طی چند هفته برطرف می‌شود، اگرچه موارد شدید ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها طول بکشد تا به حالت عادی برگردد.
عفونت: اگرچه شایع نیست، اما راش پوشک گاهی می‌تواند منجر به عفونت جدی شود که به درمان پاسخ نمی‌دهد.
پیشگیری از راش پوشک
این مراحل اساسی می‌تواند به جلوگیری از راش پوشک نوزاد شما کمک کند:
- قبل و بعد از هر تعویض پوشک دست‌های خود را بشویید تا از گسترش باکتری جلوگیری کنید.
- اغلب پوشک نوزاد خود را چک کنید و به محض خیس یا کثیف شدن آن را تعویض کنید.
- برای تمیز کردن ناحیه پوشک از آب ساده استفاده کنید. وقتی نیاز دارید مدفوع را از پوست نوزادتان پاک کنید، از یک پاک‌کننده ملایم استفاده کنید.
- قبل از پوشیدن پوشک تازه، مطمئن شوید که ناحیه کاملاً تمیز و خشک است. ناحیه را به آرامی خشک کنید، نه اینکه آن را مالش دهید.
- اگر از دستمال مرطوب استفاده می‌کنید، دستمال‌های ملایم را انتخاب کنید. از آنهایی که دارای عطر یا الکل هستند خودداری کنید. یا از یک پارچه نرم و تمیز استفاده کنید.
- اگر نوزادتان به طور مرتب راش پوشک می‌گیرد، در هر تعویض پوشک یک کرم یا پماد پوشک استفاده کنید.
- مطمئن شوید که پوشک‌ها خیلی سفت بسته نشده‌اند تا جریان هوا امکان‌پذیر باشد.
- در صورت امکان، اجازه دهید نوزادتان بدون پوشک باشد. هوا دادن به ناحیه پوشک به بهبود سریع‌تر پوست و کاهش راش کمک می‌کند. برای جلوگیری از کثیف شدن، بلافاصله پس از اجابت مزاج این کار را انجام دهید.
نکات تعویض پوشک و لباسشویی
برخی از والدین متوجه می‌شوند که این تغییرات منجر به راش پوشک کمتری می‌شود:
نوع پوشک را تغییر دهید. اگر از پارچه استفاده می‌کنید، از یکبار مصرف استفاده کنید. یا برند متفاوتی از پوشک یکبار مصرف را امتحان کنید.
اگر پوشک‌های پارچه‌ای خود را می‌شویید، شوینده خود را تغییر دهید. یک شوینده ملایم و بدون حساسیت را انتخاب کنید. یا ½ فنجان سرکه به چرخه آبکشی اضافه کنید.
چه زمانی باید در مورد راش پوشک با پزشک تماس بگیرید
اگر:
- راش بدتر شود یا ظرف ۲-۳ روز به درمان پاسخ ندهد.
- نوزاد شما تب دارد یا به نظر می‌رسد سست است.
- برآمدگی‌های پر از مایع زرد رنگ (پوستول) و نواحی پوسته‌دار به رنگ عسل را مشاهده می‌کنید. این ممکن است یک عفونت باکتریایی باشد که نیاز به آنتی‌بیوتیک دارد.
- علائم عفونت قارچی را مشاهده می‌کنید، مانند راش متورم با فلس‌های سفید، جوش‌های قرمز کوچک در خارج از ناحیه پوشک یا قرمزی در چین‌های پوست.
پزشک اطفال شما می‌تواند دارویی برای پاک کردن راش یا هر گونه عفونت ناشی از آن تجویز کند.
نتیجه گیری
راش پوشک یکی از مشکلات رایج در نوزادان است که دلایل مختلفی دارد. از جمله دلایل اصلی راش پوشک می‌توان به تماس طولانی مدت پوست با ادرار و مدفوع، استفاده از محصولات نامناسب، عفونت‌های قارچی یا باکتریایی، بیماری‌های پوستی مانند اگزما و پسوریازیس اشاره کرد.
انواع مختلفی از راش پوشک وجود دارد که هر کدام علل و علائم خاص خود را دارند. از جمله این انواع می‌توان به درماتیت تماسی تحریکی، عفونت‌های قارچی، اگزما، عفونت‌های باکتریایی، بین‌چین و بثه پوشک پسوریازیس اشاره کرد.
برای پیشگیری و درمان راش پوشک، تعویض مرتب پوشک، استفاده از محصولات ملایم و بدون عطر، خشک نگه داشتن ناحیه پوشک و استفاده از کرم‌های بثه پوشک توصیه می‌شود. در صورت شدت یافتن بثه یا عدم بهبود با درمان‌های خانگی، حتما به پزشک مراجعه کنید. برای آشنایی بیشتر با راهکارها و اطلاعات کاربردی در این زمینه، پیشنهاد می‌کنیم سایر مقالات وب‌سایت مسیر انتخاب را مطالعه کنید.
