زمان مصرف قرص آهن در بارداری؟/ بهترین منابع غذایی آهن کدامند؟

بهترین زمان مصرف قرص آهن از ماه چهارم بارداری یا همان هفته شانزدهم بارداری تا سه ماه پس از زایمان است… بهترین منابع آهن انواع ماهی ها، میگو، گوشت و حبوبات است…

دکتر «شیوا فقیه»، مدیرگروه تغذیه جامعه دانشکده تغذیه و علوم غذایی شیراز، با بیان اینکه فقر آهن از جمله کمبودهایی است که در دوره باروری بانوان بسیار شایع است، گفت: با توجه به افزایش حجم خون مادر و نیز نیاز به گردش خون جنین، میزان مورد نیاز آهن در دوره بارداری در مقایسه با پیش از آن، حدود ۵۰ درصد بیشتر می‌شود.

دکتر «شیوا فقیه» تامین آهن مورد نیاز از راه دریافت مواد غذایی، حتی گاهی در افراد غیرباردار را نیز دشوار خواند و افزود: به همین دلیل، در دوره بارداری، مصرف مکمل آهن برای تامین نیازهای مادر و جنین توصیه می‌شود.

او تاکید کرد: اغلب مکمل آهن از ماه چهارم بارداری تا سه ماه پس از زایمان، مطابق با نظر پزشک باید مصرف شود.

عضو هیات علمی دانشکده تغذیه و علوم غذایی، مصرف غذاهای دارای آهن از جمله انواع گوشت‌ها، مرغ، ماهی و حبوبات را در این دوره توصیه کرد.

دکتر فقیه یادآور شد:

باید توجه داشت که مصرف منابع غذایی آهن یا مکمل آهن به همراه ویتامین c یا منابع آن مانند مرکبات، به جذب بهتر آهن کمک می‌کند و برعکس مصرف منابع آهن همراه با چای می‌تواند مانع جذب آهن شود.

*نیاز آهن در زنان باردار به حدی بالاست که این گروه حتما باید از مکمل های دارویی آهن استفاده کنند؛ چرا که مادر به میزان قابل توجهی گلبول قرمز تا زمان زایمان و ۳ ماه بعد آن نیازمند است. به علاوه جنین نیز برای رشد خود، مقادیر بالایی از این عنصر را از بدن مادر جذب می کند. تشکیل جفت نیز میزان بالایی از این عنصر را طلب می کند. مادران باردار در سه ماهه اول روزانه به ۱ میلی گرم، در سه ماهه دوم به ۴/۴ میلی گرم و در سه ماهه آخر به ۳/۶ میلی گرم آهن نیاز دارند.

 مراقب کم خونی باشید!
وقتی مقدار نیاز بدن به آهن تامین نشود، فقر آهن و به تبع آن تاثیرات سوء بر سلامتی فرد را تهدید می کند. شناخته شده ترین عارضه کمبود آهن، کم خونی است که باید حتما معالجه شود. آهن عنصر لازم بسیاری از آنزیم ها و پروتئین هاست و خصوصا ترکیب مهم هموگلوبین؛ پروتئین هایی که گلبول های قرمز توسط آنها اکسیژن را انتقال می دهند، است. به همین دلیل، نخستین نشانه های فقر آهن با کمبود ذخایر هوای بدن، ظاهر می شود.

رنگ پریدگی شدید خصوصا در صورت، خستگی غیر عادی، افزایش ضربان قلب و… از نشانه های آن است. از دیگر تاثیرات کمبود آهن که کمتر مورد توجه قرار می گیرد می توان به کاهش توان بدنی و ضعف، پایین آمدن عملکرد هوشی، کاهش مقاومت بدن در برابر عفونت ها و اختلال در مدیریت اشاره کرد.

کمبود این عنصر حیاتی روی تمام اندام های بدن تاثیر منفی می گذارد، اما قلب و مغز که نیاز بالایی به اکسیژن دارند در درجه اول تهدید هستند.
از بین مواد معدنی، آهن ماده ای است که اگر مقدار کافی از این عنصر با مصرف مواد غذایی تامین شود، بسیاری از مسائل که سلامت بدن را تهدید می کند، از بین می رود. در کشورهای در حال توسعه به خاطر اینکه مواد غذایی غنی از آهن مصرف پایینی دارد، کمبود آهن در بین مردم این کشورها بسیار رایج است. در صورتی که در کشورهای توسعه یافته فقط عده محدودی مانند زنان باردار و بچه ها فقر آهن دارند که باید از مکمل های دارویی استفاده کنند.

پیشگیری از کم خونی ناشی از فقر آهن
تعادل برقرار کردن بین نیاز بدن و دریافت مواد غذایی، اولین نکته در این باره است. غذاهای سرشار از آهن حتما باید در برنامه غذایی گنجانده شود، خصوصا اگر فرد جز افراد با نیاز بالای آهن باشد. کودکان، نوجوانان، خانم های در سن باروری به علت قاعدگی، خانم های باردار و شیرده نیاز بیشتری به آهن دارند.

همچنین که افراد دیگر مانند خانم هایی که در دوران قاعدگی خونریزی شدید دارند، خانم هایی که از دستگاه های ضدبارداری درون رحمی استفاده می کنند، ورزشکاران، اهداکنندگان خون و مبتلایان به بیماری های با خونریزی مداوم (بواسیر، خونریزی لثه، خونریزی دستگاه گوارش و…) نیز جز گروه آسیب پذیر هستند که همه چندان به این مطلب واقف نیستند.

ماهی‌ها، جزو مرغوب‌ترین منابع دریافت آهن محسوب می‌شوند. گوشت ماهی علاوه بر آهن، سرشار از پروتئین است و حجم پایینی از کالری را در خود دارد. از این رو، مصرف آن می‌تواند برای افراد دارای اضافه‌وزن که نمی‌خواهند گوشت‌ها را از برنامه غذایی‌شان حذف کنند، مفید باشد. در میان انواع ماهی،

مصرف ماهی دریاهای آزاد به ماهی‌های پرورشی، برتری دارد. میگو، از دیگر منابع غذایی دریایی و سرشار از آهن است که قرار دادن آن در انواع سالاد و غذاها، می‌تواند علاوه بر تامین امگا۳، پروتئین و روی، حجم مناسبی از آهن را هم به بدن برساند. حبوبات، جزو دیگر منابع تامین‌کننده آهن مورد نیاز بدن هستند.

افرادی که علاقه زیادی به مصرف روزانه گوشت ندارند، می‌توانند انواع حبوبات مانند عدس، لوبیا قرمز، لوبیا سفید، لوبیا چیتی و لوبیا چشم‌بلبلی را هفته‌ای ۲ مرتبه در برنامه غذایی خود داشته باشند تا بدن آنها از دریافت منابع گیاهی آهن هم بی‌بهره نماند.

منابع غنی آهن ( در ۱۰۰ گرم ماده غذایی):

کباب گوشت کبوتر: ۲۰ میلی گرم
پودر کاکائو بدون شکر: ۵/۱۱ میلی گرم
جگر مرغ و ماکیان: ۱/۹ میلی گرم
آرد سویا: ۵/۱۰ میلی گرم
جوانه گندم: ۹ میلی گرم
جگر گوساله: ۸ میلی گرم
عدس: ۶/۷ میلی گرم
صدف پخته: ۳/۷ میلی گرم
دل گاو: ۷ میلی گرم
پسته: ۷ میلی گرم
زرده تخم مرغ: ۷/۵ میلی گرم
گوشت کباب شده: ۵/۴ میلی گرم 

مجید حسنی قمی متخصص تغذیه و رژیم درمانی در خصوص بهترین زمان برای مصرف قرص آهن گفت: زمانی که معده خالی است، مقدار بیشتری آهن جذب بدن می‌شود.

وی در ادامه افزود: آهن یک ین فلزی است که چنانچه با اسید معده ترکیب شود به زمان جذب بیشتری احتیاج دارد.

این متخصص با اشاره به اینکه چنانچه فردی دچار حالت تهوع شود بهتر است بعد از غذا یا قبل از خواب مصرف کند، افزود: مصرف ویتامین c گذشته از اینکه حالت تهوع را کاهش می‌دهد موجب افزایش جذب آهن می‌شود.

وی به منبع خوب آهن اشاره کرد و گفت: گوشت‌ها ، جگر از منبع خوب آهن هستند همچنین مصرف ویتامین c به دلیل اینکه حالت اسیدی دارد در جذب آهن کمک کننده است.

قمی در پایان گفت: مصرف لیمو به دلیل حالت اسیدی بودن و فلفل دلمه‌ای جذب آهن را افزایش می‌دهد.

منبع خبر : salamatnews،qudsonline

11 مکمل و قرص آهن خارجی برای خانم ها و مردان + بهترین زمان مصرف قرص آهن