حساسیتهای غذائی، بیشتر در نوزادان بهوجود میآید تا کودکان. علائم حساسیت، عبارتند از: استفراغ، اسهال، دلپیچه (که میتواند چند دقیقه تا چندین ساعت بعد از خوردن غذا ایجاد شود). شیر گاو شایعترین علت حساسیت است ولی تخممرغ، گندم، شیر خشک، سویا، آبپرتغال، گوجهفرنگی، شکلات و ماهی نیز میتوانند آلرژی ایجاد کنند.
اگر در خانواده سابقه حساسیت غذائی وجود داشته باشد، بهترین کار این است که افزودن این مواد را به غذای کودک به تأخیر بیندازید. هر قدر شما دیرتر آنها را به غذا اضافه کنید، احتمال بهوجود آوردن حساسیت کمتر خواهد شد.
بیماریهای سوءتغذیه که در آنها دستگاه گوارش، مواد شیمیائی لازم را برای هضم غذاها ندارد، میتواند علائمی همانند حساسیت غذائی ایجاد کنند. در حالت عادی، بدن موادی بهنام آنزیم دارد که موادغذائی مثل قندها، پروتئینها، چربیها را تجزیه میکند. در نشانگان٭ (سندرم)های سوءتغذیه، یک آنزیم وجود ندارد و این بدان معنا است که کودک نمیتواند غذاهای خاصی را هضم و جذب کند. مثال آن بیماری سلیاک است که در این بیماری گلوتن موجود در گندم جذب نمیشود و همچنین فیبروز کیستیک که منج رهب اختلال در هضم چربیها و پروتئینها میشود.
٭ نشانگان یا سندرم به مجموعهای از نشانهها میگویند که از علت واحدی تشکیل شده باشند و یا بهطوری با هم و بهطور مشترک پدید آیند که ماهیت کلینیکی واحدی را تشکیل دهند.
● علائم و نشانهها
علائم عبارتند از: کهیر، اگزما، آبریزش از بینی و آسم. همچنین گاهی خون داخل مدفوع پیدا میشود. چنانچه غذای مشخصی موجب تولید دلپیچه و اسهال (بدون یا با استفراغ) شود، میتوان به حساسیت غذائی مشکوک شد. با تغییر رژیم و ملاحظه واکنشهای کودک، میتوانید مشکل را پیدا کنید. با این حال، تستهای پیچیده و متعددی برای پیدا کردن علت حساسیت لازم هستند و اگر کودک انواع مختلف غذاها را تحمل نمیکند و نسبت به بسیاری از غذاها حساسیت نشان میدهد، احتمالاً علت، نشانگان سوءتغذیه است.
● مراقبت خانگی
اگر کودک استفراغ میکند و یا بعد از خوردن غذای مشخصی دلپیچه و اسهال میگیرد، سریعاً غذا را از رژیم کودک حذف کنید. این امر لزوماً به معنای حساسیت غذائی نیست، ولی شما باید قبل از اضافه کردن غذای جدید، دو تا چهار هفته صبر کنید. غذاها را یکی یکی به رژیم کودک اضافه کنید و بین اضافه کردن هر غذای جدید، چند روز فاصله بگذارید تا بتوانید علت را دقیقاً کشف کنید.
● موارد احتیاط
– اسهال مداوم میتواند نشانگر حساسیت یا نشانگان سوءجذب باشد. اگر کودک اسهال مداوم دارد، با پزشک مشورت کنید.
– اگر اسهال ادامه یافت، از پزشک خود بپرسید که آیا باید موقتاً شیر یا محصولات لبنی را از غذای کودک حذف کنید یا نه (و بهجای آن مایعات صافشده جایگزین کنید).
– با دیدن علائم سوءجذب باید یک تست عرق انجام گیرد، تا وجود بیماری فیبروز کیستیک مورد بررسی قرار گیرد.
● درمان پزشکی
تشخیص حساسیت غذائی یا سندرمهای سوءجذب، براساس موارد زیر انجام میگیرد: تغییر در رژیم غذائی کودک، کشت و آزمایش مدفوع جهت جستجوی خون، چربی و نشاسته در مدفوع، آنالیز آنزیمهای هضمی، بیوپسی پوشش روده، تستهای تحمل قند، تستهای عرق، رادیوگرافی قفسه سینه و ارزیابی عوامل دیگر که تغذیه را کنترل میکند است.
دخترک من به بادام زمینی حساسیت داشت و مدام سرفه می کرد چند هفته تغذیه اش را تحت کنترل گرفتم و یکی یکی مواد خوراکی مصرفی اش را حذف کردم و فهمیدم به بادام زمینی حساسیت داشت.
آلرژی ها حاصل ارتباط یک ماده آلرژی زای خاص با یک ماده شیمیایی در بدن موسوم به IgE است. IgE در سلولهای خاصی واقع در سیستم ایمنی بدن یافت می شود. سلولهای پلاسما وقتی IgE تولید می کنند که شما برای اولین بار با ماده آلرژی زا تماس پیدا کنید. سلولها در سیستم ایمنی باعث تولید مواد شیمیایی دیگری می شوند که نشانه های آلرژی را ایجاد می کنند.
عمومی ترین نشانه های آلرژی به صورت زیر است:
• آسم: بیماری که حدود ۴/۹ درصد جمعیت بریتانیا از آن رنج می برند و با علائمی چون خس خس سینه، تنگی راههای تنفسی و اشکال در تنفس همراه است. نشانه های بیماری معمولا در شب هنگام بیشتر است و در بیشتر موارد استفاده از اسپری می تواند به عنوان درمان تجویز گردد.
• آلرژی های غذایی: شایع ترین آنها آلرژی به لبنیات، تخم مرغ، آجیل، سویا و گندم است. علایم آن تهوع، استفراغ یا اسهال است. بهترین درمان اجتناب از مواد غذایی حساسیت زا است. همچنین استفاده از آنتی هیستامین ها هم برای درمان بسیار موثر می باشد.
• آلرژی به حیوانات خانگی: مو، ادرار یا بزاق حیوانات خانگی می تواند نشانه های آلرژی ایجاد کند. این نشانه ها شامل سوزش چشم، کهیر یا اگزما می باشد. برای بهبود بهتر است از هر گونه تماس با حیوانات خانگی اجتناب شود.
فاکتورهای زیادی در بروز آلرژی نقش دارند. بر اساس تحقیقات انجام شده ارث نقش مهمی در این بیماری دارد. اگر یکی از والدین دچار این مشکل باشند ۲۵ تا ۴۰ درصد احتمال انتقال بیماری به فرزندان خود را دارند.
در تشخیص آلرژی باید این عوامل را در نظر گرفت:
• سن: در سن جوانی بیشتر احتمال بروز آلرژی وجود دارد.
• عفونت در زمان ابتلا به آلرژی باعث می شود عوامل آلرژی زاب بیشتری به بدن وارد شود.
• اختلالات ایمنی: در صورت ضعیف بودن سیستم ایمنی، بدن قادر نیست به مقابله با مشکل بپردازد و در نهایت زمینه ورود عوامل آلرژی زا به سلول افزایش می یابد.