اغلب نوزادان تازه متولد شده کمی بعد از تولد به طور طبیعی شروع به گریه می کند، ولی هر نوزادی فورا گریه نمی کند. گریه ی از ته گلو نوایی است که به گوش تمام پرسنل بیمارستان آشناست!
دلیل اولین گریه نوزاد در واقع تلاش های تنفسی برای به کار افتادن ریه است.
اما تنفس طبیعی می تواند بدون گریه نکردن و با صدای بلند آغاز شود، و برخی از نوزادان تنها ناله ای خفیف می کنند. برخی از نوزادان حتی اگر با دسی بل بالا فریاد نکشند، تنفسی عادی دارند.
اگر نوزاد شما برای شروع تنفس، به طور عادی کند باشد، ممکن است متوجه شوید دکتر، پرستار یا ماما، با مالیدن پشت او، خشک کردن یا ضربه زدن به کف پا، او را تحریک می کنند. برخلاف تصویر کلیشه ای که در فیلم ها نشان داده می شود، پزشک شما برای بیرون آوردن گریه ی نوزاد او را وارونه نمی کند تا به باسن او ضربه بزند.
در طول دوران بارداری، جنین از طریق جفت اکسیژن دریافت می کند. نوزاد بعد از به دنیا آمدن، با ریه های خود وظیفه ی تنفسی را بر عهده می گیرد. مادامی که در رحم ست، یک مایع مخصوص در ریه های بچه وجود دارد، که این مایع اغلب در طول زایمان بیرون داده میشود. اما گاهی، یک نوزاد به زمان و کمک بیشتری برای خارج کردن مایع از ریه های خود با استفاده از ساکشن یا یک محرک – نیاز دارد.
شاید متوجه شوید نوزاد شما به گونه ای متفاوت از شما تنفس می کند. اکثر نوزادان ۳۰ تا ۴۰ بار در دقیقه نفس می کشند. میزان تنفس نوزاد می تواند با انجام فعالیت جسمانی افزایش یابد. نوزادان به جای تنفس از دهان، از طریق بینی نفس می کشند؛ یک انطباق طبیعی عالی که آنها را حین شیر خوردن چه با شیشه چه با سینه ی مادر، قادر به تنفس می کند.
همچنین ممکن است متوجه شوید شکم نوزاد شما به طرزی غیرعادی بزرگ و برآمده است، ولی این شکلی عادی از شکم نوزاد است؛ این واقعیت که شکم نوزاد موقع تنفس در حد قابل توجهی بالا و پایین می رود و هنگامی که نوزاد مقداری هوا فرو می برد، نسبتا بزرگتر می شود و این حس بزرگی را تشدید می کند. این حرکت نیز عادی است، زیرا نوزادان به جای استفاده از عضلات قفسه ی خود، مانند خردسالان یا بزرگسالان، از دیافراگم خود استفاده می کنند.
نوزادان زودرس اغلب مشکلات تنفسی دارند، زیرا ریههای آنها کاملاً رشد یافته نیست. نوزادان فولترم یعنی نوزادانی که در زمان تعیینشدۀ زایمان به دنیا آمدهاند هم ممکن است دچار برخی مشکلات هنگام تولد مثل مشکلات تنفسی شوند. برای نوزادی که مشکل تنفسی دارد، ممکن است از دارو، ماسک اکسیژن یا ترکیبی از این دو استفاده شود. مشکلات تنفسی نوزادان معمولاً شامل موارد زیر است:
عارضهٔ آپنه: برخی از نوزادان زودرس و بیمار ممکن است برای ۱۵ تا ۲۰ ثانیه یا بیشتر نفس نکشند. این قطع شدن تنفس را آپنه مینامند. آپنه ممکن است با ضربان قلب ضعیف که برادیکاری یا کندتپشی نامیده میشود، همراه باشد. نوزادنی که در بخش مراقبتهای ویژه هستند، به طور مداوم برای آپنه و برادیکاردی تحت مراقبت و بررسی خواهند بود. متخصص ممکن است تصمیم بگیرد که به نوزاد دارو بدهد یا از تجهیزاتی مثل دستگاههای تولید فشار مثبت راه هوایی استفاده کند.
دیسپلازی ریوی یا برونکوپولمونری: این بیماری ریوی بیشتر در نوزادان زودرسی شایع است که برای سندرم زجر تنفسی تحت درمان قرار گرفتهاند و ممکن است علائم دیسپلازی برونکوپولمونری را نشان بدهند. به نوزادانی که دیسپلازی ریوی دارند، داروهایی برای آسانتر شدن تنفس داده میشود. ریههای این نوزادان معمولاً در طول دو سال اول زندگیشان بهبود مییابد اما برخی از آنها نیز ممکن است دچار یک بیماری ریوی مزمن شوند که شبیه آسم است. همچنین گاهی دیسپلازی ریوی در نوزادان فولترم یا کاملی که دچار ذاتالریه یا دیگر عفونتها شدهاند نیز بروز میکند.
فشار خون ریوی نوزاد: نوزادانی که فشار خون ریوی نوزادی دارند، نمیتوانند به شکل معمولی نفس بکشند. نوزادانی که فشار خون ریوی مداوم دارند اغلب نقصهای هنگام تولد مثل نقصهای مادرزادی قلب دارند یا دچار عوارض ناشی از زایمان شدهاند. این نوزادان اغلب به یک ماسک اکسیژن برای کمک به تنفس نیاز دارند. همچنین ممکن است از طریق یک لوله که وارد نای شده است، گازی به نام اکسید نیتریک را وارد بدن آنها کنند. این روش درمانی ممکن است به باز و گشاد شدن عروق ریه و بهبود تنفس کمک کند.
سندرم زجر تنفسی: نوزادانی که قبل از هفتۀ ۳۴ بارداری به دنیا میآیند، اغلب دچار مشکلات تنفسی جدی میشوند. نوزادان مبتلا به سندرم زجر تنفسی، دچار کمبود یک ترکیب شیمایی به نام سورفکتانت هستند که مانع از تنفس راحت و طبیعی آنها میشود و درمان به نوزادان مبتلا کمک میکند تا راحتتر نفس بکشند. همچنین ممکن است از یک روش درمانی که اعمال فشار مثبت مداوم بر راههایی هوایی نامیده میشود استفاده شود. نوزادان خیلی بیمار ممکن است تا زمانی که ریههایشان بهبود پیدا میکند، موقتاً به یک دستگاه تنفس مصنوعی نیاز داشته باشند.
ذاتالریه یا پنومونی: این عفونت ریه در میان نوزادان زودرس و بیمار شایع است. اگر نوزاد در تنفس مشکل دارد، اگر میزان ضربان قلب تغییر کند، اگر آزمایشات خون سطح پایینی از اکسیژن را نشان دهند یا اگر تعداد اپیزودهای آپنۀ نوزاد بیشتر شود، پزشک ممکن است به ذاتالریه مشکوک شود. پزشک با یک گوشی پزشکی به ریههای نوزاد گوش خواهد داد و با درخواست آزمایشات لازم، مؤثرترین دارو را برای درمانش تجویز میکند. نوزادانی که دچار ذاتالریه شدهاند، معمولاً با آنتیبیوتیک درمان میشوند و ممکن است تا زمان از بین رفتن عفونت، به اکسیژن اضافی نیز نیاز داشته باشند.