بشر در سایه علم و دانشی که موهبت الهی می‌باشد، توانسته است با نوآوریهای چشمگیر و شگفت‌آور در عرصه‌های مختلف زندگی انسانی، افقهای جدیدی را در جهت رفع کمبودهای جسمی، مادی و اجتماعی بگشاید، به ویژه با ظهور تکنولوژی نوین در تولید مثل انسانی و بکارگیری روشهای علمی مدرن در درمان ناباروری و پیدایش و توسعه مهندسی ژنتیک، درهای جدیدی را در عالم پزشکی به روی زوجهای جوانی که خواهان فرزند می‌باشند ولی به دلیل بیماری این امکان به صورت طبیعی برای آنها وجود ندارد،گشوده است.
رشد، توسعه و تحول در فناوری روشهای باروری کمی( ART ) و استفاده از روشهای متنوع آن در درمان ناباروری، ابعاد و جنبه‌های مختلف فلسفی، اجتماعی، دینی، اخلاقی و حقوقی به خود گرفته و مسائل بسیار بحث‌برانگیز را به وجود آورده که پاسخگویی به همه آنها، نیازمند تأملات جدی، دقیق و تحقیقات همه جانبه است.در این مقاله، با بحث و بررسی پیرامون قانون«نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور»جنبه‌های حقوقی و فقهی اهدای جنین و مولود ناشی از آن مورد بحث قرار می‌گیرد.
شرایط تولید جنین
۱-تولید جنین تنها در مراکز تخصصی درمان ناباروری ذی صلاح و سایر مراکز بهداشتی و درمانی که از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مجوز فعالیت در این زمینه را دریافت داشته و یا در مراکز درمان ناباروری وابسته به دانشگاههای علوم پزشکی و در شرایط کاملا بهداشتی باید انجام گیرد.
۲-تولید جنین باید با رعایت ضوابط شرعی و به وسیله نطفه و تخمک زوجهای قانونی و شرعی و به صورت تلقیح خارج از رحم صورت گیرد. عمده‌ترین ضوابط شرعی را می‌توان در منع تماس و نگاه نامحرم و حرمت انزال مایع زوج از طریق استمناء برشمرد. اسپرم و تخمک باید متعلق به مرد و زنی که رابطه زوجیت دائمی یا موقت(قانونی)یا رابطه زوجیت شرعی دارند، باشد.
۳-تلقیح مصنوعی صورتهای گوناگون دارد اما تنها صورت تجویز شده، تلقیح خارج از رحم و تشکیل جنین و انتقال آن به رحم زنان نازا می‌باشد. این روش از بین سایر روشهای درمان ناباروری، بدون ایرادات شرعی است و بسیاری از فقها اجرای آن را، بدون ممنوعیت شرعی و مباح دانسته‌اند.
شرایط قانونی اهدای جنین
قانون تنها به یک شرط در اهدای جنین اکتفا نموده و آن موافقت کتبی زوجین صاحب جنین می‌باشد. البته باید از سلامت روحی، روانی و جسمانی برخوردار باشند. نگهداری و انتقال جنین باید طبق دستورالعملهایی که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی صادر می‌نماید و تحت نظارت دقیق مراکز مدیریت پیوند آن وزارتخانه انجام گردد.
اهداکنندگان از اهدا گیرندگان و بالعکس نه در موقع اهدای جنین و نه پس از آن، هیچ‌گونه شناختی نداشته باشند و یا نتوانند شناختی به دست آورند. زیرا مجهول ماندن صاحبان جنین و دریافت‌کنندگان آن،علاوه بر آن‌که استفاده از قواعد شبهه در باب نسب را تسهیل می‌سازد، امنیت روانی و اجتماعی مولود و زوجین دریافت‌کننده جنین را تأمین ساخته و مانع بزرگی بر سر پیدایش دعاوی احتمالی نسب خواهد بود. بنابراین زوجین اهداکننده جنین، باید علاوه بر رضایت‌نامه کتبی،گواهی‌های مربوط به انجام تستهای عدم اعتیاد و بیماریهای ایدز و هپاتیت را اخذ و ارائه نمایند.
شرایط قانونی دریافت جنین
مردان و زنانی که پس از ازدواج و انجام اقدامات پزشکی، ناباروری آنها(هریک به تنهایی یا هر دو)به اثبات رسیده، می‌توانند با تسلیم تقاضانامه مشترکی که باید از طرف زن و شوهر تنظیم گردد از دادگاه خانواده، درخواست صدور مجوز دریافت جنین را بنمایند. دادگاه خانواده در صورت احراز شرایط ذیل، مجوز دریافت جنین را صادر خواهد کرد:
۱-زوجین براساس گواهی معتبر پزشکی، نابارور تشخیص داده شوند و زوجه بدون این‌که هیچ‌گونه خطری اعم از روانی و یا جسمی متوجه وی گردد، قادربه‌دریافت جنین باشد.
۲-صلاحیت اخلاقی زوجین،که توسط دادگاه احراز خواهد شد.
۳-تابعیت ایرانی زوجین.
۴-عدم محجوریت زوجین یا به تعبیری دارا بودن اهلیت.
۵-عدم ابتلای زوجین به بیماریهای صعب العلاج و انجام تستهای مربوط به هپاتیت و ایدز.
۶-عدم اعتیاد به هیچ ماده‌ای اعم از الکل و مواد مخدر.
۷-برخورداری از سلامت کامل جسمی، روحی و روانی.
بررسی صلاحیت زوجین متقاضی در دادگاه خانواده، خارج از نوبت و بدون رعایت تشریفات آیین دادرسی مدنی صورت خواهد گرفت و در صورت صدور قرار رد درخواست دریافت جنین اهدایی، این رأی قابل تجدیدنظر در دادگاه تجدیدنظر می‌باشد.
قابل ذکر است، ماده سه قانون نحوه اهدای جنین در این زمینه مقرر می‌دارد: «وظایف و تکالیف زوجین اهداگیرنده جنین و طفل متولد شده از لحاظ نگهداری و تربیت و نفقه و احترام، نظیر وظایف و تکالیف اولاد و پدر و مادر است». ماده شش پیش‌نویس آیین‌نامه اجرایی نیز حقوق و وظایف والدین قانونی و طفل مولود را متقابل و همسان با والدین و اولاد طبیعی دانسته است.
برای دیدن پربازدیدترین های نی نی نما لطفاً کلیک کنید…
